ภายหลังจากการผ่าตัดทรวงอก ผู้ป่วยมักมีอาการเจ็บบริเวณแผลผ่าตัดทำให้หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวบริเวณที่เจ็บและบริเวณใกล้เคียง จนทำให้กล้ามเนื้อมีความยืดหยุ่นลดลง เกิดภาวะแทรกซ้อนทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อได้ การยืดกล้ามเนื้อสำหรับผู้ป่วยหลังผ่าตัด เพื่อทำให้ผู้ป่วยสามารถลดภาวะเกร็งได้ ดังนี้
ทำไมต้องยืดกล้ามเนื้อของผู้ป่วยหลังผ่าตัด
- ภาวะปวดกล้ามเนื้อและกล้ามเนื้อเกร็ง เกิดจากการทำงานของกล้ามเนื้อที่ไม่สมดุล เนื่องจากผู้ป่วยหลีกเลี่ยงการใช้งานของกล้ามเนื้อบริเวณรอบๆ แผลผ่าตัด ทำให้ร่างกายต้องดึงกล้ามเนื้อมัดอื่นมาทำงานทดแทนเพื่อให้เกิดท่าทางหรือการเคลื่อนไหวที่ต้องการ กล้ามเนื้อมัดที่มาทำงานทดแทนจึงต้องทำงานหนักมากขึ้น เกิดการบาดเจ็บและเกิดภาวะปวดเกร็งกล้ามเนื้อในที่สุด ในกรณีนี้ผู้ป่วยมักหลีกเลี่ยงการใช้กล้ามเนื้อกะบังลมในการหายใจ แต่กลับนำกล้ามเนื้อบริเวณคอเพื่อมาใช้ช่วยในการหายใจ ทำให้กล้ามเนื้อบริเวณคอทำงานหนัก เกิดอาการปวดและเกร็งได้
- ภาวะกล้ามเนื้อมีความยืดหยุ่นลดลงหรือกล้ามเนื้อตึง เมื่อผู้ป่วยหลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวและพยายามที่จะอยู่ในท่าทางที่ตนเองรู้สึกสบายเป็นเวลานาน โดยส่วนใหญ่ผู้ป่วยมักอยู่ในท่าทางหลังงอ ห่อไหล่ ไหล่งุ้ม และคอยื่น ซึ่งท่าทางเหล่านี้ทำให้กล้ามเนื้อบริเวณทรวงอก คอและบ่าตึงมีความยืดหยุ่นลดลง
การยืดกล้ามเนื้อ
เป็นการเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ เพื่อรักษาและป้องกันภาวะแทรกซ้อนดังกล่าวข้างต้น ทั้งนี้จักต้องทำควบคู่ไปกับการปรับท่าทางในชีวิตประจำวั เพื่อส่งเสริมให้เกิดรูปแบบการเคลื่อนไหวที่ถูกต้องต่อไป
ผู้ป่วยควรให้ความสำคัญในการจัดท่าตั้งต้นในการยืดกล้ามเนื้อให้ถูกต้องก่อนยืดกล้ามเนื้อ เพื่อประสิทธิภาพและลดภาวะบาดเจ็บขณะยืดกล้ามเนื้อ ดังนั้นในขณะยืดกล้ามเนื้อผู้ป่วยสามารถทำหน้ากระจกเพื่อการตรวจสอบท่าทางและทิศทางการยืดให้ถูกต้อง
ท่ายืดกล้ามเนื้อ
ท่าที่ 1 กล้ามเนื้อคอด้านหลัง : ค่อย ๆ ก้มคอลงช้า ๆ มือช่วยออกแรงดึงศีรษะกดลงเบา ๆ จนรู้สึกตึงกล้ามเนื้อคอด้านหลัง
ท่าที่ 2 กล้ามเนื้อคอด้านข้าง เอียงศีรษะไปด้านซ้ายช้าๆ ใช้มือซ้ายช่วยกดศีรษะเบาๆ จนรู้สึกตึงบริเวณบ่าและคอด้านขวา สลับทำทั้ง 2 ข้าง
ท่าที่ 3 กล้ามเนื้อคอด้านหลังและหลังส่วนบน หันศีรษะไปทางซ้าย ในลักษณะก้มเข้าหารักแร้ซ้าย มือข้างซ้ายดึงศีรษะในทิศทางเข้าหาสะโพกซ้าย จนรู้สึกตึงบริเวณกล้ามเนื้อคอด้านหลังและหลังส่วนบนด้านขวา สลับทำทั้ง 2 ข้าง
ท่าที่ 4 กล้ามเนื้อคอด้านหน้า เอียงศีรษะไปทางซ้าย แหงนศีรษะมองไปด้านขวาเล็กน้อย ใช้มือซ้ายดึงศีรษะลงช้า ๆ จนรู้สึกตึงบริเวณกล้ามเนื้อคอด้านหน้า สลับทำทั้ง 2 ข้าง
ท่าที่ 5 กล้ามเนื้ออก นั่งหลังตรง ค่อย ๆ ยืดอกและหมุนไหล่ทั้ง 2 ข้างไปด้านหลัง จนรู้สึกตึงบริเวณอกโดยที่ไม่มีอาการเจ็บหรือปวดแผลผ่าตัด
TH-9895